Czym są i jak działają programy antywirusowe?
20.03.2020
Jakie jest przeznaczenie programów antywirusowych?
Każdy z nas słyszał o wirusach komputerowych, a także o tym, że istnieją programy, które mają je unieszkodliwiać – są to tak zwane programy antywirusowe. Służą one w uproszczeniu do odnajdywania w plikach oraz w konfiguracji systemu szkodliwych aplikacji, których zadaniem jest między innymi przechwytywanie danych z komputera, spowolnienie go lub wprowadzanie różnych utrudnień dla użytkownika. W ostatnim czasie powszechne stały się również wirusy, których zadaniem jest zaszyfrowanie plików użytkownika i wymaganie od niego opłaty w zamian za udostępnienie metody na odszyfrowanie tych plików. Przed wszystkimi wymienionymi zagrożeniami powinien nas uchronić dobry program antywirusowy. Tego typu programy dostępne są niemalże na wszystkie platformy elektroniczne, które posiadają możliwość uruchamiania dowolnych aplikacji, począwszy od telefonów komórkowych, poprzez komputery biurowe, po serwery i inne bardzie rozbudowane urządzenia.
Działanie programów antywirusowych
Wszystkie programy antywirusowe korzystają z tak zwanych definicji wirusów. Są to pliki, zawierające utworzone przez producenta, jak i przez społeczność zgromadzoną wokół antywirusa, cechy charakterystyczne plików, będących wirusami. Mogą być to również inne znamiona, które wskazują na występowania wirusa w systemie operacyjnym. Istnieje kilka podstawowych rozwiązań, które są stosowane w programach antywirusowych - okazało się bowiem, że wirusy tworzone przez bardziej zaawansowanych twórców potrafią się mutować i tworzyć kopie, które są niewykrywalne dla baz definicji wirusów. Z tego powodu zwykłe definicje, które zawierały wyłącznie konkretne dane dotyczące pliku wirusa, stawały się powoli bezużyteczne. Twórcy programów antywirusowych stworzyli więc mechanizmy wykrywające wirusy w oparciu o tak zwaną analizę heurystyczną. Zadaniem analizy heurystycznej jest badanie kodu plików wykonywalnych w celu wykrywania nowych egzemplarzy szkodliwego oprogramowania, które powstało po mutacjach i które obchodzi istniejące bazy danych w programach antywirusowych. Ten typ analizy został zatem stworzony w celu wykrywania nieznanych dotąd wirusów. W takcie skanowania programu za pomocą analizy heurystycznej, mechanizm programu antywirusowego emuluje wykonanie tego programu i analizuje wszystkie jego podejrzane działania. W oparciu o tak zebrane dane, program antywirusowy może przeprowadzić rozpoznanie skanowanego pliku wykonywalnego jako plik prawdopodobnie zainfekowany.
Aby uniknąć docierania wirusów na komputery użytkowników końcowych, pojawiają się również dodatkowe rozwiązania antywirusowe, które działają na serwerach poczty, skanując i odrzucając wiadomości z zawirusowanymi załącznikami lub linkami. Dodatkowo wiele urządzeń sieciowych, takich jak routery posiada także rozwiązania służące do analizy ruchu sieciowego i odcinania użytkownika od określonego programu w sieci, który mógłby zainfekować jego komputer. Tego typu rozwiązania zwane są IPS lub UTM.
O czym warto pamiętać?
Przy ilości wirusów, z jaką mamy do czynienia w czach współczesnych, użytkownik musi nierzadko samodzielnie zdecydować, czy plik, który został określony jako podejrzany, słusznie uzyskał taki status. Zdarza się bowiem, że programy antywirusowe wydają fałszywe alarmy, zwłaszcza dla aplikacji, które z przeznaczenia prowadzą nietypowe działania na komputerze użytkownika końcowego.
Dodatkowo, warto pamiętać o tym, że program antywirusowy musi posiadać aktualną subskrypcję oraz bieżącą bazę zagrożeń. Ilość wirusów, jaka przybywa każdego dnia jest na tyle duża, że posiadanie nieaktualnego antywirusa czyni go w zasadzie bezużytecznym. Wiele programów antywirusowych aktualizuje swoje bazy codziennie, aby zapewnić najwyższy poziom bezpieczeństwa swoim klientom. Warto wspomnieć także o tym, że instalacja programu antywirusowego na komputerze, co do którego istnieje podejrzenie, że został już zainfekowany, może okazać się dużym błędem. Wielu twórców wirusów opanowało do perfekcji ukrywanie się wirusa w systemie operacyjnym. Po instalacji programu antywirusowego możemy uzyskać informację o tym, że komputer jest „czysty”, podczas gdy na dysku i w całym systemie będzie znajdowało się wiele niebezpiecznych plików. O ile więc program antywirusowy może stanowić skuteczne narzędzie w walce ze szkodliwym oprogramowaniem, o tyle jako użytkownicy powinniśmy dodatkowo zachować zdrowy rozsądek.