Komputery i urządzenia mobilne posiadające dostęp do Internetu stały się  na przestrzeni lat nieodłącznymi elementami naszego życia i niezastąpionymi narzędziami pracy. Wraz z dynamicznym postępem technologicznym i digitalizacją zyskaliśmy łatwy dostęp do informacji oraz szerokiego wachlarzu usług internetowych, z których możemy korzystać w sposób nieograniczony, bez konieczności wychodzenia z domu. Każdego dnia logujemy się do portali społecznościowych, skrzynek mailowych, czy kont bankowych, odwiedzamy sklepy online, serwisy VOD (Video on Demand), portale ogłoszeniowe oraz wiele innych witryn. Często jednak zapominamy, że podczas surfowania po sieci, nasze dane nie zawsze są bezpieczne.

Czym jest spyware?

Poważne zagrożenie dla naszej prywatności stanowi spyware, czyli oprogramowanie szpiegujące, którego celem jest pozyskiwanie informacji o nas jako użytkownikach bez naszej wiedzy i woli. Za pośrednictwem tego typu oprogramowania, jego twórca może zyskać dostęp do informacji na temat naszych zasobów dyskowych, sposobu, w jaki łączymy się z Internetem, naszego adresu IP, czy odwiedzanych przez nas witryn. Niektóre programy spyware pozwalają nie tylko na gromadzenie danych o użytkowniku, ale również umożliwiają przejęcie kontroli nad szpiegowanym urządzeniem. W ten sposób możliwe jest np. wykonywanie zrzutów ekranu pochodzących ze śledzonego komputera i rejestrowanie wszystkich odbywających się na nim aktywności, dzięki czemu szpieg może uzyskać dostęp do poufnych informacji, jak również może wejść w posiadanie naszych loginów i haseł.

Skąd się bierze?

Oprogramowanie szpiegujące skonstruowane jest w taki sposób, aby niechciana aplikacja mogła jak najdłużej pozostać w ukryciu. Z tego powodu będąc użytkownikami, często nie zdajemy sobie sprawy z tego, że problem ten jakkolwiek nas dotyczy. Niestety, w większości przypadków do zarażenia spyware dochodzi z winy nas samych, najczęściej podczas otwierania załączników zawartych w wiadomościach e-mail, czy kliknięcia w baner reklamowy. Nierzadko dajemy się skusić obietnicą dostępu do darmowych treści, w wyniku czego sami instalujemy szkodliwe oprogramowanie, które rzekomo spełni wymienioną obietnicę. Oprogramowanie szpiegujące może kryć się także w instalatorach innych darmowych aplikacji, w których domyślnie zaznaczona jest opcja instalacji dodatku, a także w pluginach i rozszerzeniach.

Jak wykryć szpiega?

Wykrycie i usunięcie spyware może być trudnym zadaniem, szczególnie wtedy, kiedy nie podejrzewamy, że moglibyśmy być jakkolwiek szpiegowani. Istnieją jednak pewne objawy, na które powinniśmy zwrócić szczególną uwagę. Przede wszystkim zalecane jest, aby monitorować pracę naszego komputera, ponieważ nieuzasadniony wzrost  zużycia zasobów systemowych może wskazywać na działanie w tle niepożądanej aplikacji. O obecności niechcianego oprogramowania może również świadczyć pojawianie się większej ilości reklam na stronach, które są nam znane. Jeżeli coś wzbudziło nasz niepokój, zalecane jest odłączenie komputera od Internetu i przeskanowanie go sprawdzonym programem antyspyware. W najgorszym wypadku należy liczyć się z koniecznością sformatowania dysków twardych.

Łatwiej zapobiegać, niż leczyć

W trosce o naszą prywatność i zachowanie newralgicznych danych, warto przestrzegać podstawowych zasad bezpieczeństwa, które pomogą nam uchronić się przed działaniem oprogramowania szpiegowskiego. Podstawą jest unikanie witryn o wątpliwej reputacji, które mogą być naszpikowane szkodliwymi skryptami. Przy ściąganiu plików i aplikacji powinniśmy korzystać wyłącznie ze sprawdzonych źródeł, najlepiej bezpośrednio ze strony producenta. Przekierowanie do zainfekowanych stron mogą znajdować się także w wiadomościach e-mail, w związku z czym nie powinniśmy otwierać podejrzanych linków i załączników. Dodatkowo zadbajmy o odpowiednie zabezpieczenie systemu operacyjnego oraz sieci WiFi, dzięki czemu będziemy w stanie uniknąć przykrej sytuacji.